İki dilli büyümek – kim istemez ki çocuğu bir çok dile hakim olarak büyümüş olsun. Her halde benim gibi her veli bunu seve seve ister. Bu haftaki yazım, özellikle yurtdışında olan ebeveynler, çocuklar ve onlarla ilgili olan eğitimciler bazında olacak. Bu duruma sahip çocuklar için çok dilli bir durum avantaj mı, yoksa dezavantaj mı? Bu üzerinde oldukça hatırı sayılır araştırmalar olan, çok konuşulan ve yazılan bir mevzu. Çocuk sahibi olduktan sonra ailelerin en geç anaokullarda karşılarına çıkan bir mesele oluyor. Önceleri karşılaşılan problemlerden dolayı, bunun negatif bir durum olduğu düşünülse de son yıllarda tam aksine çok artıları olduğu gözlemlenmiştir. Yeter ki doğru zamanda aileler harekete geçsin. Bu yazım umarım yararlı ve keyifli bir okuma olur sizler için.
Bir kaç yıla kadar sanıldığının tersine, şimdilerde iki veya daha çok dilli büyüyenlerin gayet avantajlı olduğu görülüyor. Kimi ülkelerde neredeyse her üçüncü ilkögretim çocuğunun yabancı kökenli olması, uzmanları yeniden düşünmeye sevk ediyor ve çok dilliliğin getirileri üzerine eğilmek gerektiği konusunda ortak paydada buluşturuyor.
Bilimsel araştırmaların gösterdiği verilere göre; çocuk ne kadar erken dil eğitimi alırsa, dili o kadar iyi kullanır.
Bu eğitime olabildiğince erken başlamak, dil öğrenme sürecini gayet kolaylaştıracaktır, çünkü çevre ile kurduğu ilk iletişimi bu dil veya diller üzerine kurmakta ve böylelikle dil eğitimi icin şart olan doğallık ve altyapının oturması yerine gelmektedir.
Uzmanlara göre bu zaman dilimi en uygun 0 – 6 yas arasıdır.
Bir kanadalı dil bilimcisinin dediği gibi „Bir dil ile büyüyen, imkanların altında kalmıştır“misali, çocuklar bir çok dili aynı anda öğrenmek gibi doğal bir yeteneye sahip. Bu öğrenme sürecinde kelime haznesinin düşük olması veya çok basit cümleciklerden oluşan konuşmalar da bu doğal sirkülasyonun bir sonucu; zamanla bunlarda kolayca aşılacaktır, yeter ki temel iyi atılsın.
Çok dillilerin tek dillilere göre ayriyeten başarabildikleri bir diğer husus, gramerde doğru kalıpları tanımaları. Sadece icerigine değil cümlelerin oluşumunada konsantre edebilmeleri kıyas imkanların olmalarından kaynaklanıyor. Bu sebeple de okuma yeteneyinin çok önemli bir şartını yerine getirdiklerinden ötürü bir sıfır öndeler.
Almanya`daki Çocuk Sağlığı Merkezinin bir paylaşımına göre, çok dillilik gelişiminde dikkat edilmesi gereken farklı hususlar var; bu mevzuda en önemli olan, velilerin kendi kullandığı ana dil ile çocuğuyla konuşması. Sebebi şefkat, sakinleştirmek, teselli veya ilgi gibi duygusal iletişimin en iyi bu şekilde gerçekleşmesidir. Bunu iki dilli büyüyen bir çokları doğrulayacaktır.
Böyle ailelerde kuralların oluşturulması ve tutulması ayriyeten önem ihtiva etmektedir. Uzmanların tavsiyesi dil ile kişinin veya durumun birleştirilmesi/ bağdaştırılması. Arkasında klasik koşullandırma da diyebildiğimiz öğrenim teorisi bulunmakta ve otomatik olarak harakete gecmektedir. Örnegin annenin sadece ingilizce, babanın ise almanca konuşması gibi. Böylelikle çocuğa dil hissi oluşturmasında yardim edilmektedir.
Her öğrenme aksiyonlarında olduğu gibi dil eğitiminde de ödüllendirme vardır. Eğer cocuk konuşulan dili severek kullanıyorsa, devamlılıkta gayretli olacaktır. Bunun gerçekleşmesi için dil hatası yapıldığında, kabaca düzeltmek yerine(cezalandırmayı zaten geciyoruz) sabırla, çok zaman ayırarak ve ayriyeten uygun bir üslup ile hatayı düzeltmekte yarar var.
Unutulmaması gerekir ki, ikinci veya ücüncü dil ne kadar erken çocuğun hayatında yer alırsa, kullanım acısından çocuk için o kadar daha kolay olacaktır. Çocuk parkları, yakın çevrenin bulunduğu ev ortamları veya cocuk yuvası gibi yerler bunun için değerlendirilebilecek alternatif yerler.
Yukarıda belirtildiği üzere, küçüklerimiz için ikinci veya daha çok dil öğrenmek sorun degil; yeter ki onlara bunun için yeterince fırsatlar tanınsın.